Projektligj "PËR KONTABILITETIN DHE PASQYRAT FINANCIARE"

LIGJ Nr. ___/2017 PËR KONTABILITETIN DHE PASQYRAT FINANCIARE[1] 
 Në mbështetje të neneve 78, 81 pika 1 dhe 83 pika 1 të Kushtetutës, mepropozimin e Këshillit të Ministrave,   K U V E N D I I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË V E N D O S I:
 KREU I DISPOZITA TË PËRGJITHSHME   Neni 1 Objekti Ky ligj përcakton parimet dhe rregullat e përgjithshme për hartimin dhe përbërësit e pasqyrave financiare, përcaktimin e standardeve kontabël të zbatueshëm, si dhe mbajtjen e kontabilitetit.   Neni 2 Fusha e zbatimit 1. Ky ligj zbatohet: a) nga njësitë ekonomike që kanë qëllime fitimprurëse, pavarësisht nga forma e tyre juridike ose nga kërkesat e veçanta ligjore që mund të zbatohen ndaj tyre. b) nga njësitë ekonomike që nuk kanë qëllime fitimprurëse, me përjashtim të rasteve kur pasqyrat financiare dhe kontabiliteti i tyre është subjekt i ligjeve ose i rregullimeve të veçanta. 2. Njësitë e qeverisjes së përgjithshme, kur nuk janë subjekt i ligjeve apo rregullimeve të veçanta, në mënyrë të vullnetshme, mund të zgjedhin t’i nënshtrohen dispozitave të këtij ligji.   Neni 3 Përkufizime Në kuptim të këtij ligji, me termat e mëposhtëm nënkuptohet: 1. "Mbajtja e kontabilitetit" është regjistrimi në ditar dhe në llogari i të gjitha veprimeve dhe fakteve ekonomike që i përkasin një njësie ekonomike. 2. "Sistem kontabël" është sistemi që përdoret për përcaktimin, marrjen në llogari, matjen, klasifikimin dhe paraqitjen e të dhënave financiare të veprimtarisë së një njësie ekonomike. 3. "Standarde kontabël" janë parimet ose rregullat e përgjithshme, të shpallura nga organi përgjegjës për normalizimin kontabël, që përcakton ky ligj dhe aktet e dala në zbatim të tij, të cilat shërbejnë si bazë për zgjedhjen e trajtimeve ose të metodave kontabël, që zbatohen për hartimin e pasqyrave financiare. 4. “Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar” (SNRF)  janë standardet dhe interpretimet e hartuara dhe  publikuara nga Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit,të përkthyera në shqip nën përgjegjësinë e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit pa ndryshime nga teksti origjinal në gjuhën angleze, të shpallura të detyrueshme për zbatim me Urdhër të Ministrit të Financave. 5. “Standardet Kombëtare të Kontabilitetit” (SKK) janë standardet e hartuara dhe publikuara nga Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit, të cilat brenda një muaji shpallen të detyrueshme për zbatim me Urdhër të Ministrit të Financave. 6. "Njësi ekonomike" janë personat juridikë dhe fizikë, publikë dhe privatë, me dhe pa qëllime fitimprurëse,të vendosura në Republikën e Shqipërisë. 7. "Njësi ekonomike që ndjekin qëllime fitimprurëse" janë njësitë ekonomike të cilat prodhojnë e realizojnë produkte, mallra e shërbime për shitje me qëllim realizimin e fitimeve, të cilat parashikohen t'u shpërndahen personave investues në kapitalin themeltar të saj. 8. "Njësi ekonomike që nuk ndjekin qëllime fitimprurëse" janë të gjitha njësitë e tjera ekonomike, që nuk plotësojnë përkufizimin sipas pikës 7. 9. “Njësi ekonomike me interes publik” kanë të njëjtin kuptim sipas Ligjit nr. 10091, datw 05.03.2009, “Pwr auditimin ligjor, organizimin e profesionit tw audituesit ligjor dhe tw kontabilistit tw miratuar”, i ndryshuar, si më poshtë: a) të gjitha njësitë ekonomike të listuara në bursë; b) bankat dhe degët e bankave të huaja, si dhe subjektet e tjera financiare jobanka, të licencuara nga Banka e Shqipërisë; c) shoqëritë e sigurimit dhe të risigurimit, shoqëritë administruese të fondeve të investimeve kolektive, shoqëritë administruese të fondeve të pensionit vullnetar; ç) njësi të tjera ekonomike, të cilat janë të rëndësishme për interesin e publikut, për shkak të natyrës së biznesit, madhësisë ose numrit të punëmarrësve të tyre, të përcaktuara me vendim të Këshillit të Ministrave.”. 10. “Njësi ekonomike financiare tip holding” janë njësitë ekonomike që kanë për objekt të vetëm marrjen e pjesëve të kapitalit ose aksioneve të njësive të tjera dhe administrimin e këtyre pjesëve dhe aksioneve për t’i shndërruar në fitim pa u përfshirë vetë drejtpërdrejt ose tërthorazi në administrimin e këtyre njësive, por pa cënuar të drejtat e tyre si aksionarë. 11. “Grup njësish ekonomike” quhet grupi i përbërë nga një njësi ekonomike mëmë dhe të gjitha njësitë e kontrolluara prej saj. 12. “Interesi në pjesëmarrje” janë të drejtat në kapitalin e njësive ekonomike të tjera, pavarësisht nëse paraqiten apo jo me çertifikata, të cilat, duke krijuar një lidhje të fortë me këto njësi ekonomike të tjera, kanë për synim të ndihmojnë në veprimtaritë e njësisë ekonomike që i mban këto të drejta. Zotërimi i një pjese të kapitalit të një njësie ekonomike tjetër supozohet se përbën interes në pjesëmarrje kur nuk e kalon pragun prej 20%; 13. “Pasqyra financiare të konsoliduara” janë pasqyrat që paraqesin informacionin financiar rreth grupit si një njësi e vetme ekonomike. 14. "Dokument kontabël" është dokumenti bazë, dokumenti plotësues dhe regjistrat (librat) kontabël, që përgatiten në letër të shkruar ose në bartës informatikë. a) dokumentet bazë përmbajnë regjistrimet fillestare të çdo ngjarjeje dhe veprimi ekonomik; b) dokumentet plotësuese janë bartës të informacionit të marrë nga dokumentet bazë; c) regjistrat (librat) kontabël janë bartës të informacionit të regjistruar në mënyrë kronologjike dhe sistematike të efekteve të veprimeve ekonomike të kryera, të marra nga dokumentet bazë ose dokumentet plotësuese. 15. "Bartës informatik" është çdo dokument kontabël, i autorizuar nga organet përkatëse, i shkruar në mjete kompjuterike, sipas programeve informatike të pamanipulueshme dhe të printueshme në çdo kohë.                                                                                                                          16. “Monedhë funksionale” është monedha e mjedisit ekonomik kryesor në të cilin vepron njësia ekonomike. 17. “Monedhë e paraqitjes” është monedha me të cilën paraqiten pasqyrat financiare të njësisë ekonomike. 18. “Personi përgjegjës për hartimin e pasqyrave financiare” është personi i punësuar, personi fizik apo juridik i cili ofron shërbimin e kontabilitetit sipas kontratës së punës apo kontratës së shërbimit që ka me njësinë ekonomike dhe mban përgjegjësinë për hartimin e pasqyrave financiare.   Neni 4 Kategoritë e njësive ekonomike dhe grupeve 1.Në zbatim të këtij ligji,në varësi të kritereve që përmbushin, njësitë ekonomike klasifikohen në: 1.1. Mikronjësi ekonomike - njësitë ekonomike që në datën e raportimit nuk tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a) Aktivi 15 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi) 30 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 10; 1.2. Njësi ekonomike të vogla - njësitë ekonomike, jo mikro, që në datën e raportimit nuk tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a) Aktivi 150 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi) 300 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 50; 1.3. Njësi ekonomike të mesme - njësitë ekonomike, jo mikro dhe jo të vogla, që në datën e raportimit nuk tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a)Aktivi 750 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi)1500 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 250; 1.4. Njësi ekonomike të mëdha - njësitë ekonomike që në datën e raportimit tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a) Aktivi 750 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria e shfrytëzimit 1500 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 250; 2. Në zbatim të këtij ligji, në varësi të kritereve që përmbushin, grupet e njësive ekonomike klasifikohen në: 2.1. Grupe të vogla – grupet e njësive ekonomike të cilat në datën e raportimit të njësisë mëmë, pas konsolidimit, nuk tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a) Aktivi 150 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi)300 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 50; 2.2. Grupe të mesme  - grupet e njësive ekonomike, që nuk janë të vogla, të cilat në datën e raportimit të njësisë mëmë, pas konsolidimit, nuk tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a) Aktivi 750 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi)1.500 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 250; 2.3. Grupe të mëdha - grupet e njësive ekonomike të cilat në datën e raportimit të njësisë mëmë, pas konsolidimit, tejkalojnë kufijtë e të paktën dy prej tre kritereve të mëposhtme: a) Aktivi 750 milion lekë; b) Të ardhurat nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi)1500 milion lekë; c) Numri mesatar i punonjësve gjatë periudhës raportuese 250; 3. Kufijtë për kriteret e shumës së aktivit apo të ardhurave nga veprimtaria ekonomike (qarkullimi), të parashikuara në pikën 1 dhe 2 të këtij neni, rriten çdo tre vjet, në mënyrë të përpjestuar konform Aneksit 1 pjesë integrale e këtij ligji, me qëllim barazimin në vitin 2027 me kriteret e përcaktuara në Direktivën 2013/34/BE të Parlamentit Evropian. 4. Kur në datën e raportimit një njësi ekonomike ose grup njësish ekonomike i tejkalon ose bie nën kufijtë e dy prej tre kritereve të parashikuar në pikat 1 dhe 2 kjo gjë cënon klasifikimin sipas pikave 1 dhe 2 si dhe standardeve kontabël përkatës vetëm nëse kjo ndodh për dy periudha raportuese radhazi. 5. Pasi të jenë barazuar kufijtë e Direktivës, konform pikës 3 të këtij neni, për të rregulluar efektet e inflacionit, Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit duhet të paktën një herë në 5 (pesë) vjet të rishikojë dhe, kur është e nevojshme, të propozojë ndryshimet e kritereve të pikave 1 dhe 2 të këtij neni, bazuar në matjen e inflacionit, të cilët miratohen me Urdhër të Ministrit të Financave.   Neni 5 Standardet kontabël që zbatohen për hartimin e pasqyrave financiare 1. Njësitë ekonomike subjekt i këtij ligj, me përjashtim të rasteve të parashikuara në pikat 2 dhe 3 të këtij neni, duhet të zbatojnë SKK-të për hartimin e pasqyrave financiare. 2. Njësitë ekonomike me interes publik dhe rregullatorët e njësive ekonomike me interes publik të përcaktuara në nenin 3, pika 9, paragrafi b dhe c, duhet të zbatojnë SNRF-të për hartimin e pasqyrave financiare. 3. Edhe njësitë tjera ekonomike, përtej atyre të parashikuara në pikën 2 të këtij neni, në mënyrë të vullnetshme, mund të zbatojnë SNRF-të për hartimin e pasqyrave financiare.   KREU II DISPOZITA TË PËRGJITHSHME MBI DOKUMENTET KONTABËL DHE PASQYRAT FINANCIARE Neni 6 Mbajtja e kontabilitetit Të gjitha njësitë ekonomike subjekt i këtij ligji e organizojnë mbajtjen e kontabilitetit dhe raportimin financiar mbi bazën e parimeve dhe metodave që përcaktohen nga Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit ose Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit, në varësi të standardeve kontabël të aplikueshëm.   Neni 7 Dokumenti kontabël 1. Regjistrimet kontabël justifikohen me dokumentet kontabël, në formë dokumentare ose informatike, që sigurojnë besueshmërinë e tyre. Dokumenti kontabël mbahet si provë dokumentare gjatë gjithë periudhës kohore, të përcaktuar në nenin 8 të këtij ligji. 2. Për çdo regjistrim kontabël duhet të shkruhet origjina, natyra, data dhe përmbajtja e veprimit ose e ngjarjes ekonomike.   Neni 8 Ruajtja e dokumenteve kontabël 1. Dokumentet kontabël ruhen për 10 vite rresht pas mbylljes së periudhës raportuese të cilës i përkasin, përveç atyre që, me ligj ose akt tjetër nënligjor, përcaktohet një afat më i gjatë ruajtjeje. I njëjti afat zbatohet edhe për dokumentet informatike (bartësit) dhe printimet e tyre. 2. Dokumentet kontabël ruhen në selinë ku zhvillohet aktiviteti ekonomik i njësisë ekonomike. 3. Pasqyrat financiare të grupit ruhen nga njësia mëmë.   Neni 9 Periudha raportuese 1. Kohëzgjatja e periudhës raportuese është 12 muaj. 2. Periudha raportuese fillon në datën 1 janar dhe përfundon në datën 31 dhjetor. Përjashtimet për veprimtaritë e veçanta, me propozimin e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit, miratohen nga Ministri i Financave. 3. Kohëzgjatja e periudhës raportuese, në rastet e nisjes së aktivitetit apo deklarimit të falimentit, mund të jetë më e shkurtër ose më e gjatë se 12 muaj, por gjithësesi nuk mund të jetë më e shkurtër se 3 muaj dhe më e gjatë se 15 muaj. 4. Në rastin kur periudha raportuese do të jetë më e gjatë se 12 muaj, atëherë momenti i fillimit/mbarimit do të jetë jo më herët/vonë se 3-mujori i fundit/i parë i periudhës paraardhëse/pasardhëse.   Neni 10 Gjuha dhe njësia monetare e regjistrave kontabël dhe pasqyrave financiare 1. Regjistrat kontabël mbahen  në gjuhën shqipe dhe vlerat shprehen në monedhën funksionale. 2. Pasqyat financiare paraqiten në gjuhën shqipe dhe vlerat shprehen nënjësinë monetare kombëtare. 3. Dokumentet e shprehura në gjuhë dhe/ose në njësi monetare të huaja, të ardhura nga/ose të dërguara për njësitë ekonomike të huaja, që nuk kanë seli të përhershme në Republikën e Shqipërisë, vlerësohen në pajtim me përmbajtjen e pikës 1 të këtij neni. 4. Njësitë ekonomike i regjistrojnë veprimet ekonomike: a) në njësi monetare kombëtare ose në njësi monetare të huaja, kur kjo e fundit është monedha funksionale; ose b) në njësi monetare të huaja duke i konvertuar ato në njësi monetare kombëtare, në përputhje me standardet kontabël përkatës, kur kjo e fundit është monedha funksionale. 5. Pasqyrat financiare mund të paraqiten në shifra të rrumbullakosura, nëse nuk shkaktohet humbje e të dhënave, që kanë ndikim te përdoruesit e këtyre pasqyrave.   KREU III PËRBËRËSIT E PASQYRAVE FINANCIARE   Neni 11 Qëllimi i pasqyrave financiare 1. Pasqyrat financiare hartohen në mënyrë të qartë, në përputhje me këtë ligj dhe standardet e aplikueshme të raportimit financiar, si dhe paraqesin me vërtetësi dhe besueshmëri pozicionin financiar, performancën financiare, ndryshimet në kapital/aktivet neto dhe flukset e mjeteve monetare të njësive ekonomike. 2. Pasqyrat financiare në këtë ligj u referohen pasqyrave financiare individuale dhe pasqyrave financiare të konsoliduara.   Neni 12 Pasqyrat financiare të konsoliduara 1. Grupet ekonomike, subjekt i këtij ligji, hartojnë pasqyra financiare të konsoliduara. 2. Grupet e vogla përjashtohen nga detyrimi për të hartuar pasqyra financiare të konsoliduara, përveç rastit kur ndonjë prej njësive të kontrolluara është njësi ekonomike me interes publik. 3. Njësia ekonomike mëmë dhe të gjitha njësitë e kontrolluara prej saj duhen përfshirë në konsolidim, pavarësisht se ku operojnë dhe i kanë selitë e regjistruara njësitë e kontrolluara.   Neni 13 Përbërësit e pasqyrave financiare 1. Pasqyrat financiare vjetore, përveç rasteve që parashikohen në mënyrë specifike nga standardet kombëtare të kontabilitetit apo standardet ndërkombëtare të raportimit financiar, minimalisht duhet të përmbajnë: a)   pasqyrën e pozicionit financiar; b)  pasqyrën e performancës (pasqyrën e të ardhurave dhe të shpenzimeve); c)   shënimet e pasqyrave financiare; 2. Njësitë ekonomike të mesme, të mëdha dhe ato me interes publik, përveç sa parashikohet në pikën 1 të këtij neni, hartojnë edhe pasqyrat si më poshtë: a)  pasqyrën e të ardhurave gjithëpërfshirëse; b)  pasqyrën e flukseve të mjeteve monetare; c)  pasqyrën e ndryshimeve në kapitalet e veta; 3. Mikronjësitë dhe personat fizikë ndryshe nga sa parashikohet në pikën 1 dhe 2,  duhet të hartojnë: a) një pasqyrë të shkurtuar të pozicionit financiar; b) një pasqyrë të shkurtuar të performancës (pasqyrën e të ardhurave dhe të shpenzimeve); c)  shënime të shkurtuara të pasqyrave financiare; 4. Rregullat për mikronjësitë, konform pikës 3, nuk zbatohen kundrejt njësive ekonomike të investimeve ose njësive ekonomike  financiare tip “holding”. 5. Njësitë ekonomike jofitimprurëse (OJF), hartojnë pasqyrat financiare si më poshtë: a)   pasqyrën e pozicionit financiar; b)   pasqyrën e aktiviteteve; c)   pasqyrën e fluksit të mjeteve monetare; ç)  shënimet shpjeguese;   Neni 14 Dispozitë e përgjithshme për pasqyrën e pozicionit financiar 1. Kur lejohet që kostot e zhvillimit të përfshihen tek “Aktivet” dhe kostot e zhvillimit nuk janë pakësuar plotësisht, nuk lejohet asnjë shpërndarje e fitimeve nëse shuma e rezervave të gatshme për shpërndarje dhe fitimi i mbartur nuk është të paktën i barabartë me atë të kostove të pashuara. Kur lejohet përfshirja e shpenzimeve të themelimit tek “Aktivet”, ato pakësohen brenda një periudhe jo më të gjatë se 5 vjet. 2. Kur fitimi që i ngarkohet interesit pjesëmarrës i njohur në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve e kalon shumën e dividendëve të arkëtuar ose pagesës që mund të kërkohet, diferenca vendoset në një rezervë që nuk mund t’u shpërndahet aksionarëve.   Neni 15 Inventari i aktiveve dhe detyrimeve 1. Njësitë ekonomike subjekt i këtij ligji duhet të kontrollojnë, të paktën një herë gjatë periudhës raportuese, ekzistencën dhe vlerësimin e aktiveve, të detyrimeve dhe të kapitaleve të veta, nëpërmjet inventarizimit të këtyre elementeve dhe dokumenteve kontabël përkatës. 2. Organi i drejtimit të njësisë ekonomike mban përgjegjësi për procedurat e ndjekura për inventarizimin e aktiveve dhe detyrimeve, me qëllim paraqitjen me vërtetësi dhe besueshmëri të elementeve të aktivit dhe detyrimeve në pasqyrat financiare.   Neni 16 Shënimet shpjeguese 1. Shënimet shpjeguese si rregull paraqiten sipas renditjes me të cilën janë paraqitur zërat në pasqyrën e pozicionit financiar dhe në pasqyrën e performancës. 2. Të gjitha njësitë ekonomike, përtej kërkesave të parashikuara në standardet kontabël të aplikueshëm, në shënimet shpjeguese duhet të paraqesin edhe numrin mesatar të punëmarrësve gjatë periudhës raportuese. 3. Njësitë ekonomike të mesme, të mëdha dhe ato me interes publik, përtej kërkesave të parashikuara në pikën 2 të këtij neni apo në standardet kontabël të aplikueshëm, në shënimet shpjeguese duhet të paraqesin: a) shumën e pagave që u jepet për periudhën raportuese anëtarëve të organeve ekzekutive,drejtuese dhe mbikëqyrëse për shkak të përgjegjësive të tyre dhe çdo angazhim që lind ose merret përsipër në lidhje me pensionet e ish-anëtarëve të këtyre organeve, duke treguar shumën gjithsej për çdo kategori organesh, nëse dhënia e këtij informacioni nuk do të bënte që të identifikohej gjendja financiare e një anëtari konkret të një organi të tillë; b) numrin mesatar të punëmarrësve gjatë periudhës raportuese, të zbërthyer sipas kategorive dhe, nëse nuk janë paraqitur më vete në pasqyrën e të ardhurave dhe shpenzimeve, kostot e personelit në lidhje me periudhën raportuese, të zbërthyera sipas pagave, kostove të sigurimeve shoqërore dhe kostove të pensionit; c) emrin dhe selinë e regjistruar për secilën prej njësive ekonomike në të cilat njësia ekonomike, ose vetë ose përmes një personi që vepron në emër të tij por për llogari të njësisë ekonomike, zotëron një interes në pjesëmarrje, duke treguar përqindjen e kapitalit të zotëruar, shumën e kapitalit dhe rezervave dhe fitimin ose humbjen për periudhën më të fundit raportuese të njësisë ekonomikes në fjalë për të cilën janë miratuar pasqyra financiare; Sa më sipër nuk aplikohet nga njësia ekonomike mëmë në rastet e mëposhtme: (i) kur njësia ekonomike në të cilën njësia ekonomike mëmë zotëron interes në pjesëmarrje përfshihet në pasqyrat financiare të konsoliduara të përpiluara nganjësia ekonomike mëmë ose në pasqyrat financiare të konsoliduara të një grupi më të madh njësishekonomike; (ii) kur ky interes në pjesëmarrje është trajtuar nga njësia ekonomike mëmë në pasqyrat financiare vjetore të saj; ç) ekzistencën e ndonjë çertifikate pjesëmarrjeje, borxhi të konvertueshëm, të drejte blerjeje aksionesh, opsionesh ose letrash me vlerë apo të drejtash të ngjashme, duke treguar numrin e tyre dhe të drejtat që japin ato; d) emrin, selinë e regjistruar dhe formën juridike të secilës prej njësive ekonomike tek të cilat njësia ekonomike është ortake me përgjegjësi të pakufizuar; dh) emrin dhe selinë e regjistruar të njësisë ekonomike që përpilon pasqyrat financiare të konsoliduara të grupit më të madh të njësive ekonomike tek i cili njësia bën pjesë si njësi ekontrolluar; e) emrin dhe selinë e regjistruar të njësisë ekonomike që përpilon pasqyrat financiare të konsoliduara të grupit më të vogël të njësive ekonomike tek i cili njësia ekonomike bën pjesë si njësi e kontrolluar e cila është e përfshirë gjithashtu në grupin e njësive ekonomike të përmendura në shkronjën “dh”; ë) vendi ku mund të merren kopje të pasqyrave financiare të konsoliduara të përmendura në shkronjën “dh” dhe “e”, me kusht që të jenë të disponueshme; 4. Njësitë ekonomike të mëdha dhe ato me interes publik, përtej kërkesave të parashikuara në pikën 2 dhe 3 të këtij neni apo në standardet kontabël të aplikueshëm, në shënimet shpjeguese duhet të paraqesin tarifat gjithsej për periudhën raportuese të kërkuara nga secili auditues ligjor apo firmë auditimi në lidhje me auditimin ligjor të pasqyrave financiare vjetore, dhe tarifat gjithsej të kërkuara nga secili auditues ligjor ose firmë auditimi për shërbimet të dhënies së sigurisë, për shërbime këshillimore tatimore dhe për shërbime të tjera jo auditimi.   Neni 17 Raporti i ecurisë së veprimtarisë 1. Njësitë ekonomike subjekt i këtij ligji përgatisin raportin e ecurisë së veprimtarisë i cili, nëpërmjet një analize gjithëpërfshirëse, paraqet në mënyrë të drejtë zhvillimin dhe performancën e njësisë ekonomike, shoqëruar me një përshkrim të risqeve dhe pasigurive kryesore me të cilat njësia mund të përballet. Me qëllim paraqitjen sa më të kuptueshme të zhvillimit, performancës dhe pozicionit të njësisë, raporti duhet të përmbajë treguesit kryesorë të performancës financiare dhe, nëse është e mundur, jo-financiare të lidhur me aktivitetin, duke përfshirë informacion për çështjet e mjedisit dhe punonjësve. Analiza duhet, kur është e mundur, të përfshijë referenca dhe shpjegime shtesë për shumat e raportuara në pasqyrat financiare të periudhës raportuese. 2. Raporti i ecurisë së veprimtarisë duhet tëtregojë gjithashtu, edhe: a) zhvillimet e mundshme, të ardhshme, të njësisë ekonomike; b) aktivitetet në fushën e kërkimit dhe zhvillimit; c) informacionet që kanë të bëjnë me marrjen e aksioneve të veta; ç) ekzistencën e degëve të njësisë ekonomike; d) në lidhje me përdorimin e instrumenteve financiare nga ana e njësisë ekonomike dhe kur është materiale për vlerësimin e aktiveve, detyrimeve, pozicionit financiar, fitimit dhe humbjes: i) politikat dhe objektivat e menaxhimit të riskut financiar; ii) ekspozimin e njësisë ekonomike ndaj riskut të çmimit, riskut të kreditit, riskut të likujditetit dhe riskut të flukseve monetare. 3. Përjashtohen nga detyrimi për përgatitjen e raportit të ecurisë së veprimtarisë: a) mikronjësitë; b) njësitë e vogla ekonomike; c) njësitë ekonomike jofitimprurëse për të cilat shifra e aktivit ose e të ardhurave në pasqyrat financiare nuk tejkalon vlerën 30 milion lekë.   Neni 17/1 Raporti jofinanciar 1. Njësitë e mëdha ekonomike, të cilat janë me interes publik dhe e tejkalojnë kriterin e numrit mesatar prej 500 të punësuarish gjatë periudhës raportuese, duhet të përfshijnë në raportin e ecurisë së veprimtarisë një raport jofinanciar i cili përmban informacionin e nevojshëm për një kuptim më të mirë të zhvillimit të vetë njësisë ekonomike, performancës, pozicionit dhe ndikimin e aktivitetit të saj në lidhje me mjedisin, çështjet sociale dhe ato të punësimit, respektimin e të drejtave të njeriut, antikorrupsionin dhe çështje të rryshfetit, duke përfshirë: a) një përshkrim të shkurtër të modelit të biznesit të njësisë ekonomike; b) një përshkrim të politikave të ndjekura nga njësia ekonomike në lidhje me këto çështje, përfshirë implementimin e procesit  due diligence; c) përfitimet e këtyre politikave; ç) riskun kryesor në lidhje me çështjet që kanë të bëjnë me aktivitetin e shfrytëzimit të njësisë ekonomike duke përfshirë, kur është e nevojshme, lidhjet e biznesit, produktet ose shërbimet të cilat kanë të ngjarë të shkaktojnë ndikim të ndërsjellë dhe se si njësia ekonomike e manaxhon riskun e tyre; d) treguesit kryesorë të performancës jofinanciare në lidhje me biznese të veçanta. 2. Ku njësia ekonomike nuk ndjek politikanë lidhje me një ose disa nga çështjet e mësipërme, raporti jofinanciar duhet të japë një shpjegim të qartë dhe të arsyeshëm përse është vepruar kështu. 3. Raporti jofinanciar referuar pikës 1, nëse është e mundur, duhet të japë referenca dhe shpjegime shtesë të vlerave të raportuara në pasqyrat financiare vjetore. 4. Një njësi ekonomike e cila është njësi e kontrolluardo të përjashtohet nga detyrimi i parashikuar në pikën 1 nëse kjo njësi ekonomike dhe njësitë e saj bija janë të përfshira në raportin e konsoliduar të ecurisë së veprimtarisë të një njësie tjetër ekonomike. 5. Audituesi ligjor apo shoqëria e auditimit duhet të verifikojnë nëse është hartuar raporti jofinanciar/raporti i konsoliduar jofinanciar.   Neni 17/2 Raporti i drejtimit të brendshëm 1. Njësitë ekonomikeme interes publik përshijnë në raportin e ecurisë së veprimtarisënjë raport për drejtimin e brendshëm të njësisë ekonomike. Ky raport përmban të paktën informacionet e mëposhtme: a) referimi tek sa më poshtë, sipas rastit: i. rregullat/kodet për drejtimin e brendshëm të njësisë ekonomike, objekt i të cilave është njësia; ii. rregullat/kodet për drejtimin e brendshëm të njësisë ekonomike, të cilat njësia ka vendosur vullnetarisht të zbatojë; iii. të gjitha informacionet përkatëse për praktikat e drejtimit të brendshëm të njësisë ekonomike që zbatohen përtej kërkesave të legjislacionit; b) një përshkrim të tipareve kryesore të sistemeve të kontrollit të brendshëm dhe menaxhimit të riskut të njësisë ekonomike në lidhje me raportimin financiar; c) përbërja dhe funksionimi i organeve ekzekutive drejtuese dhe mbikëqyrëse dhe i komiteteve të tyre; ç) një përshkrim të politikave të ndryshme të zbatuara në lidhje me organet ekzekutive drejtuese dhe mbikëqyrëse të njësisë ekonomike në lidhje me aspekte të tilla si, për shembull, mosha, gjinia, apo prejardhja arsimore dhe profesionale, objektivat e këtyre politikave të ndryshme, si janë zbatuar dhe rezultatet për periudhën raportuese. 2. Kur njësia ekonomike nuk vepron sipas rregullave/kodit të drejtimit të brendshëm të shoqërisë që përmendet në pikën 1, shkronja “a”, nënpika “i” dhe “ii”, njësia ekonomike duhet të japi një shpjegim se cilat janë pjesët e kodit të drejtimit të brendshëm të cilat nuk i zbaton dhe arsyet për këto shmangie; kur njësia ekonomike ka vendosur të mos bëjë lidhjen me dispozitat e një kodi të drejtimit të brendshëm të përmendur në pikën 1, shkronjën “a”, nënpika “i” dhe “ii”, ajo shpjegon arsyet për këtë; 3. Njësitë e vogla dhe të mesme ekonomike me interes publik janë të përjashtuara nga detyrimet e parashikuara në pikën 1 paragrafi ç) të këtij neni. 4. Informacioni i kërkuar nga pika 1 e këtij neni paraqitet si rubrikë më vete e raportit të ecurisë së veprimtarisë dhe publikohet së bashku me raportin e ecurisë së veprimtarisë   Nenin 18 Raporti i konsoliduar i ecurisë së veprimtarisë 1. Njësia ekonomike mëmë, në rastet kur ka për detyrim të hartojë pasqyra financiare të konsolidura, duhet të hartojë edhe raportin e konsoliduar të ecurisë së veprimtarisë, bazuar në kërkesat e nenit 17, 17/1 dhe 17/2, duke mbajtur në konsideratë rregullimet thelbësore, në mënyrë të atillë që të mundësojë vlerësimin e pozicionit në tërësi të njësive ekonomike të përfshira në konsolidim. 2. Në raportin e konsoliduar të ecurisë së veprimtarisë, rregullimet e informacioneve që kërkojnë nenet 17, 17/1 dhe 17/2 duhet të jepen në mënyrën e mëposhtëme: a) gjatë raportimit të të dhënave për aksionet e veta të rimarra, raporti ikonsoliduar i ecurisë së veprimtarisë bën të ditur numrin dhe vlerën nominale, ose në mungesë të vlerës nominale, vlerën kontabël të të gjitha aksioneve të njësisë mëmë që i mban kjo njësi mëmë, njësitë e kontrolluara të saj ose një person që vepron në emër të tij por për llogari të këtyre njësive. Dhënia e këtyre informacioneve duhet të jepet në shënimet e pasqyrave financiare të konsoliduara; b) gjatë raportimit për sistemet e kontrollit të brendshëm dhe menaxhimit të riskut, raporti për drejtimin e brendshëm të njësisë ekonomike përmend karakteristikat kryesore të sistemeve të kontrollit të brendshëm dhe menaxhimit të riskut për njësitë ekonomike të përfshira në konsolidim, të marra në tërësi. Neni 19 Raportimi i pagesave që i bëhen institucioneve  shtetërore 1.Njësitë ekonomike të mëdha dhe të gjitha njësitë ekonomike me interes publik që janë aktive në industrinë nxjerrëse ose shfrytëzimin për lëndë drusore të pyjeve duhet të hartojnë dhe publikojnë një raport për pagesat që u bëhen institucioneve shtetërore në mënyrë vjetore. 2. Në zbatim të këtij neni, njësia ekonomike me interes publik trajtohet si njësi ekonomike e madhe pavarësisht sa i ka të ardhurat nga veprimtaria, aktivin ose numrin mesatar të punëmarrësve gjatë  periudhës raportuese. 3. Nuk është nevoja që në raport të merret në konsideratë çdo pagesë, qoftë në formë pagese të vetme apo në formë vargu pagesash të lidhura, nëse është nën vlerën 13,5 milion lekë brenda një periudhe raportuese. 4. Raporti i pagesave jep informacionet e mëposhtme në lidhje me veprimtaritë ekonomike, në periudhën raportuese përkatëse: a) shumën gjithsej të pagesave që i bëhen institucioneve shtetërore; b) shumën gjithsej për lloj pagese të mëposhtme: i)  të drejta prodhimi; ii) tatimet sipas legjislacionit tatimor në fuqi, pa përfshirë tatimet mbi konsumin; iii) renta minerare; iv) dividendë; v) shpërblime për nënshkrimin, zbulimin dhe prodhimin; vi) tarifa, taksa dhe pagesa te tjera në lidhje me liçenca dhe/ose konçesione; dhe vii) pagesa për përmirësime të infrastrukturës. 5. Kur një institucioni shtetëror i bëhen pagesa në natyrë, ato raportohen në vlerë dhe, sipas rastit, në vëllim. Jepen shënimet përkatëse për të shpjeguar se si është përcaktuar vlera. 6. Çdo njësi ekonomike e madhe ose çdo njësie ekonomike me interes publik që është aktive në industrinë nxjerrëse ose në shfrytëzimin për lëndë drusore të pyjeve, nëse është objekt i detyrimit për të përgatitur pasqyra financiare të konsoliduara,duhet të përpilojë edhe një raport të konsoliduar për  pagesat që u bëhen institucioneve shtetërore, në përputhje me pikat e mësipërme të këtij neni. Njësia mëmë konsiderohet se është aktive në industrinë nxjerrëse ose shfrytëzimin e pyjeve nëse ndonjëra prej njësive ekonomikeve të kontrolluara prej saj është aktive në industrinë nxjerrë ose shfrytëzimin e pyjeve. Raporti i konsoliduar përfshin vetëm pagesat që janë rezultat i operacioneve nxjerrëse dhe/ose operacioneve që lidhen me shfrytëzimin e pyjeve. 7. Detyrimi për të përpiluar raportin e konsoliduar të përmendur në pikën 6 nuk zbatohet për njësinë ekonomike mëmë të një grupi të vogël apo të mesëm, me përjashtim të rastit kur ndonjëra prej njësive ekonomikeve pjesëmarrëse është njësi ekonomike me interes publik; 8.  Në raportin e konsoliduar të pagesave që u bëhen institucioneve shtetërore nuk është nevoja të përfshihet një njësi ekonomike, përfshi edhe një njësi ekonomike me interes publik, kur përmbushet të paktën njëri prej kushteve të mëposhtme: a) kufizime të rënda afatgjata e pengojnë ndjeshëm njësinë ekonomike mëmë në ushtrimin e të drejtave të saj mbi aktivet ose administrimin e kësaj njësi ekonomike; b) në raste tejet të rralla kur informacioni i nevojshëm për hartimin e raportit të konsoliduar për pagesat që u bëhen institucioneve shtetërore në përputhje me këtë nen nuk mund të merret pa shpenzime jo proporcionale ose vonesë të parregullt; c) aksionet e kësaj njësi ekonomikeje mbahen vetëm me qëllim rishitjen më pas të tyre. Përjashtimet e mësipërme zbatohen vetëm nëse janë përdorur në funksion të pasqyrave financiare të konsoliduara.   Neni 20 Depozitimi dhe publikimi i pasqyrave financiare 1.Njësitë ekonomike, brenda 7 muajsh nga data e raportimit, depozitojnë për publikim pranë autoritetit përkatës ku janë regjistruar, pasqyrat financiare vjetore, raportin e ecurisë së veprimtarisë/raportin e konsoliduar të ecurisë së veprimtarisë, raportin e auditimit, në rastet kur përgatitja e këtyre dokumenteve është e detyrueshme, konform kërkesave të legjislacionit në fuqi. 2. Njësitë ekonomike të mesme, të mëdha dhe ato me interes publik duhet të publikojnë pasqyrat financiare vjetore edhe në faqet e tyre zyrtare të internetit jo më vonë se 7 muaj nga data e raportimit. 3. Njësitë ekonomike jofitimprurëse subjekt i këtij ligji, nëse nuk parashikohet ndryshe nga ndonjë dispozitë ligjore, detyrohen të publikojnë pasqyrat financiare vjetore, në faqet e tyre zyrtare të internetit, nëse shifra e aktivit ose e të ardhurave në pasqyrat financiare tejkalon vlerën 30 milion lekë.   Neni 21 Përgjegjësitë 1. Organi i drejtimit ekzekutiv të njësisë ekonomike dhe organi mbikëqyrës, në varësi të kompetenceva që u njeh ligji, janë përgjegjës solidarë për të siguruar që pasqyrat financiare vjetore dhe raporti i ecurisë vjetore/raporti i konsoliduar i ecurisë vjetore të njësisë ekonomike, të hartohen dhe publikohen në përputhje me kërkesat e këtij ligji, aktet për zbatim të tij dhe standardet e miratuara të kontabilitetit. 2. Auditimi ligjor i pasqyrave financiare nuk e çliron organin e drejtimit ekzekutiv dhe atë mbikëqyrës të njësisë ekonomike nga përgjegjësitë, të parashikuara në pikën 1 të këtij neni. 3. Pasqyrat financiare nënshkruhen nga përfaqësuesi ligjor i njësisë ekonomike dhe personi përgjegjës për hartimin e pasqyrave financiare.   KREU IV KËSHILLI KOMBËTAR I KONTABILITETIT   Neni 22 Statusi dhe detyrat 1. Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit është organizëm profesional publik i pavarur dhe gëzon personalitet juridik. 2. Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit ka për detyrë: a) të hartojë standardet kontabël kombëtare, në përputhje me kërkesat e këtij ligji dhe në koherencë me Standardet Ndërkombëtare  të Raportimit Financiar. Nëse për arsye të legjislacionit dhe të praktikave kontabël brenda vendit Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit e shikon të nevojshme që të shmanget nga zbatimi i disa standardeve ai e ka autoritetin që ta bëjë një gjë të tillë, vetëm pasi të shpjegojë dhe të justifikojë arsyet e këtij veprimi; b) të përpunojë një sistem kontabël, ku përveç standardeve kombëtare të kontabilitetit, të përcaktojë rregullat për mbajtjen e kontabilitetit, listat e llogarive dhe përdorimin e tyre, si dhe formatet për pasqyrat financiare; c) të evidentojë nevojat dhe të propozojë zgjidhjet për përmirësimin e metodave kontabël për mbajtjen e kontabilitetit dhe për kualifikimet; ç) të interpretojë dhe të përgjithësojë problemet që dalin nga praktika dhe standardet kontabël, të cilat i paraqet në formën e udhëzimeve kontabël; d) të shqyrtojë dhe të japë mendime për të gjitha projektligjet dhe projektaktet nënligjore, rregulluese, të cilat përmbajnë dispozita për kontabilitetin, për përgatitjen e llogarive, që lidhen me njësitë ekonomike subjekte të këtij ligji si dhe me profesionet me bazë kontabilitetin; dh) të vendosë marrëdhënie me organizata profesionale vendase e të huaja dhe të marrë pjesë në veprimtaritë kombëtare dhe ndërkombëtare për kontabilitetin; e) të publikojë në faqen zyrtare të institucionit standardet kombëtare të kontabilitetit dhe standardet ndërkombëtare të raportimit financiar të detyrueshme për zbatim. Gjithashtu, ka të drejtën të publikojë edhe materiale të tjera, jo të detyrueshme për zbatim, me karakter dhe qëllim informues, në funksion të mbajtjes së kontabilitetit dhe hartimit të pasqyrave financiare; ë) të botojë standardet kombëtare të kontabilitetit dhe materiale të tjera jo të detyrueshme për zbatim në lidhje me këto standarde; f) të monitorojë zbatimin e standardeve të kontabilitetit dhe raportimit financiar; g) të organizojë tryeza të rrumbullakëta, seminare, konferenca dhe të tjera të ngjashme me to, me qëllim rritjen e transparencës përmes përfshirjes së palëve të interesit në procesin e përmirësimit të raportimit financiar, informimin e palëve të interesit për zhvillimet në këtë fushë si dhe nxitjen e zbatimit korrekt të SKK / SNRF-ve nga njësitë ekonomike.   Neni 23 Përbërja dhe mandati 1.Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit përbëhet nga 7 anëtarë, prej të cilëve: a) një anëtar propozohet nga organizatat e profesioneve të lira kontabël; b) një anëtar propozohet nga organizatat e profesionale e audituesve ligjorë; c) një anëtar propozohet nga Dhomat e Tregtisë (përfaqësues të njësive ekonomike të mëdha ose njësive ekonomike me interes publik); ç) një anëtar propozohet nga shoqata e bankave; d) tre anëtarë propozohen nga Ministria e Financave, prej të cilëve njëri nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve; 2. Anëtarët e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit mandatohen me Urdhër të Ministrit të Financave. 3. Anëtarët e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit kanë mandat 4-vjeçar dhe mund të rimandatohen vetëm një herë me miratimin e Ministrit të Financave. 4. Kandidatët për anëtarë të Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit duhet të jenë persona me edukim në fushën e kontabilitetit, si dhe të jenë specialistë kontabiliteti, ekspertë në teorinë e kontabilitetit ose praktikues në fushën kontabilitetit.   5. Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit për realizimin e detyrave angazhohet me kohë jo të plotë pune. 6. Veprimtarinë e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit e mbështet një strukturë administrative me personel të punësuar. Struktura, organika, pagat për të punësuarit dhe honoraret e anëtarëve të këtij këshilli, miratohen me vendim të Këshillit të Ministrave. 7. Anëtarit të Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit i hiqet mandati para përfundimit të tij, me propozimin e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit, me Urdhër të Ministrit të Financave, vetëm në rastet kur ai: a) vdes; b) jep dorëheqjen c) bëhet i paaftë për shkak sëmundjeje; ç) kryen një vepër penale; d) nuk përmbush kërkesat e caktuara në Rregulloren e Brendshme të Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit.   Neni 24 Organizimi dhe funksionimi 1. Organizimi dhe funksionimi i Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit, kërkesat e posaçme që duhet të përmbushi një kandidat për të qenë anëtar i këshillit, procedurat për hartimin e standardeve kontabël kombëtare dhe të produkteve të tjera, të realizuara nga anëtarët e këtij këshilli ose të tretët, përcaktohen në rregulloren e brendshme të tij, e cila miratohet nga Këshilli i Ministrave. 2. Kryetari dhe Nënkryetari i Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit zgjidhen nga anëtarët e këshillit, sipas procedurave të përcaktuara në rregulloren e brendshme.   Neni 25 Burimet e financimit 1. Veprimtaria e Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit financohet nga Buxheti i Shtetit. Ai ka të drejtë të përdorë edhe të ardhurat që realizon nga punët që kryen. 2. Këshilli Kombëtar i Kontabilitetit mund të përdorë financime, donacione apo sponsorizime nga subjektet dhe organizmat financiarë dhe profesionalë vendas dhe të huaj, në përputhje me legjislacionin në fuqi.   Neni 26 Shkeljet dhe dënimet Mosrespektimi i kërkesave të këtij ligji, në varësi të dëmit të shkaktuar, është objekt i masave administrative, civile ose penale, konform legjislacionit në fuqi.   KREU V DISPOZITA KALIMTARE DHE TË FUNDIT   Neni 27 Aktet nënligjore Ngarkohet Këshilli i Ministrave që, brenda 6 muajve nga data e hyrjes në fuqi të këtij ligji, të miratojë aktet nënligjore të përcaktuara në nenin 24, pika 1, të këtijligji.   Neni 28 Dispozitë kalimtare 1. Pavarësisht nga përcaktimet e bëra në nenin 23, pika 1 dhe 2, hyrja në fuqi e këtij ligji nuk cënon mandatet e papërfunduara të anëtarëve të Këshillit Kombëtar të Kontabilitetit, të cilët vazhdojnë të jenë pjesë e tij deri në përfundim të mandatit. Në rast rimandatimi, konform nenit 23 pika 3 të këtij ligji, në përllogaritje, merren parasysh mandatet që nga hyrja në fuqi e Ligjit nr. 9228 datë 29.04.2004 “Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare”. 2. Pavarësisht nga përcaktimet e bëra në nenin 23, pika 6, hyrja në fuqi e këtij ligji nuk cënon/ndërpret marrëdhëniet e punësimit të strukturës administrative që mbështet Këshillin Kombëtar të Kontabilitetit. 3. Njësitë ekonomike fillojnë të aplikojnë standardet e përcaktuara në këtë ligj, me fillimin e periudhës raportuese që pason datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji.     Neni 29 Shfuqizime Ligji nr. 9228, datë29.04.2004, “Për kontabilitetin dhe pasqyrat financiare” me ndryshimet dhe plotësimet e mëvonshme, si dhe aktet që bien në kundërshtim me dispozitat e këtij ligji, shfuqizohen.   Neni 30 Hyrja në fuqi Ky ligj hyn në fuqi 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare.